Bogusławice

Dane historyczne

Poprzednie nazwy miejscowości:

około 1305 roku - Bogophalovo;
około 1739 roku, pół. XVIII wieku - Bogusiawitz;
1787 roku - Bogusiawiz, Olbin;
1818 roku - Bogusiawitz, Olbin;
1830 roku - Bogusławitz, Olbin;
1845 roku - Bogusławitz, Olbyn;
1912 roku - Bogusiawitz, Olbin;
1873, 1891, 1912, 1930 roku - Bogusiawitz;
do 1945 roku - Dalbersdorf (część Dalborowic).

Znaczenie i pochodzenie nazwy wsi

Nazwa niemiecka jest zniekształconym zapisem fonetycznym nazwy polskiej, pochodzącej od imienia Bogusław, a może Boguchwał. Należałoby ją przetłumaczyć jako Bogusławice, a tę najwcześniejszą jako Boguchwałowo.

Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:

ok. 1305 roku: Lutko;
1380 roku: Peczko Crompusch;
do 1411 roku: Peter von Haswath;
od 1411 roku: Hans Czomberg (nabył Bogusławice drogą kupna);
do 1508 roku: Nickel Reydburg;
od 1508 roku: Jan Posselwitz, zwany Jankowitz;
przed pół. XVI roku: Kotowski;
do ok. 1550 roku: Heinńch von Rohr (kupił majątek od w/w Kotowskiego);
od ok. 1550 roku: Heinrich von Rohr (syn w/w Heinricha; otrzymał majątek od ojca; wkrótce sprzedał go niżej wymienionego Ch. von Schindel);
po 1550 do 1564 roku: Christoph von Schindel;
1564-1590 roku: Heinrich von Rohr (odkupił majątek od wyżej wymienionego Ch. von Schindel);
od 1590 roku: Abraham von Rohr (najmłodszy syn Heinricha syna; otrzymał majątek od ojca);
1619-1637 roku: Hans Georg von Rohr;
od 1637 roku: Karl von Buchwitz auf Wilkau (nabywa majątek za długi jako jeden z wierzycieli);
do 1685 roku: Karl Friedrich von Buchwitz und Bukau (przekazał majątek swojemu synowi);
1685-1689 roku: Leopold Heinrich von Buchwitz und Bukau (syn wyżej wymienionego Karla Friedricha);
1689-1705 roku: Hans Moritz von Prittwitz und Gaffron auf Stronn;
1705-17*0¹ roku: wdowa Hedwig von Skal, z domu Schwedtig (kupiła majątek za 16000 talarów od wyżej wymienionego H. M. von Prittwitz; potem zostawiła go synowi);
17*0¹-1728 roku: Sylwius Alexander von Skał (syn pani H. von Skal);
1728-1730 roku: Joachim Sylwius von Ohł und Alderscron;
1730-1736 roku: Kaspar Adolf von Dresky auf Eichgrund;
1736-1740 roku: Franz Ludwig von Franckhen und Goldmannsdorf (kupuje majątek od teścia, wyżej wymienionego K. A. von Dresky'ego);
1740-1763 roku: Pauł Wenzel von Salisch (kupił dobra od wyżej wymienionego F. L. von Franckhen; potem przekazał je synowi);
1763-1788 roku: Pauł Benjamin vod Salisch (syn wyżej wymienionego P. W. von Salisch);
1788-1791 roku: Ernst Wilhelm Christian von Heydebrand (kupił majątek za 12000 Reichs talar ów);
1791-1796 roku: Friedrich von Kloch (kupił dobra za 18300 Reichstalarów);
1796-1802 roku: Franz Leopold von Kloch (brat wyżej wymienionego F. von Kloch);
1802-1814 roku: Uirike Friederike grafini von schwerin, z domu grafini von Reichenbach-Zcssel (nabyła majątek za 19800 Reichstalarów);
1814-1825 roku: graf Heinrich Kar! von Reichenbach-Zessel (kupił dobra za 25000 Reichstalarów);
1825-1827 roku: Heinrich Rudolf (urodzony w 1820 roku) oraz Fanny Henriette Luise Mathilde (urodzony w 1822 roku), (dzieci wyżej wymienionego grafa; otrzymały majątek na mocy testamentu);
od 1827 roku: baron Otto Ferdinand August von Zedlitz-Leipe (nabył majątek za 17500 Reichstalarów);
1830 roku: baron von Zedlitz;
1845 roku: radca krajowy i Landesaltester baron von Zedlitz;
od 1862 roku: rodzina Hoffmann'ów: Gustaw Hoffmann (kupił dobra za 65600 talarów);
1873 roku: Hoffmann;
1891 roku: Gustav Hoffmann;
od 1892 roku: wdowa Maria Hoffmann z domu Bómer oraz jej córka Martha, po mężu von Walther zu Nieder Maliau;
1912 roku: spadkobiercy Hoffmanna, pełnomocnik: Oskar von Walther auf Nieder Mahiiau;
1926 roku: Fried. von Milucki;

¹ Data wymieniona w źródle jest ewidentną pomyłką (1730), wobec czego zdecydowano się na pozostawienie jej w postaci eliminującej tę pomyłkę.

Historia wsi i dóbr

około 1305 roku

Pierwsza wzmianka o miejscowości w księdze fundacyjnej.

1622 rok

Parafianie z Bogusławie uczęszczają do kościoła filialnego w Dalborowicach, natomiast płacą dziesięcinę pastorowi z Radżowie, gdyż tam znajduje się ewangelicki kościół parafialny.

1829 rok

Bogusławice stanowią odrębną wieś położoną na terenie obecnych Dalborowic.

1830, 1845 rok

Bogusławice mają status wsi. Należy do niej karczma Waldkretscham.

1891, 1912 rok

W Bogusławicach znajduje się majątek rycerski, do którego należy folwark Marthahof.

1930 rok

JMajątek rycerski Bogusiawitz został podzielony przez Śląskie Towarzystwo Ziemskie Schlesische Landgesellsckaft.

1932 rok

Bogusławice na mapie z tego roku już nie są zaznaczone; ich obszar należy do Dalborowic.

Układ przestrzenny miejscowości. Stan zachowania:

Położenie i obecny układ przestrzenny miejscowości:

Miejscowość o tej nazwie obecnie nie istnieje. Tereny dawnej wsi Bogusiawitz wchodzą w obręb wsi Dalborowice.

Rozwój układu przestrzennego miejscowości:

pół. XVIII wieku

Niewielka jednodrożnica z zabudową zagrodową, zwartą, położona na południe od Dalborowic. Na północnym krańcu wsi, po zachodniej stronie drogi znajduje się folwark. Trzy boki kwadratowego niemal majdanu są obudowane, przy czwartym, północnym, usytuowana jest siedziba szlachecka.

1829 rok

Wieś jednodrożna przecięta dwiema przecznicami. W części północnej, nieco odsunięty od drogi, po jej zachodniej stronie znajduje się folwark: kwadratowy majdan obudowany z czterech stron. Zabudowa wiejska składa się z regularnie rozmieszczonych, pojedynczych budynków, usytuowanych kalenicowe przy drodze. Rozpoczyna się już na wysokości folwarku i oddziela go od drogi. Na południowy wschód od południowego krańca wsi położony jest wiatrak.

1932 rok

Bogusławice zostały włączone do Dalborowic i stanowią ich południową część.

Nadal jest to wieś na większej długości jednodrożna, rozbudowana w części północnej. Znajduje się tam, po zachodniej stronie drogi, majątek, na który składa się zespół pałacowo-parkowy i folwark. Folwark posiada prawie kwadratowy majdan obudowany z trzech stron. Czwarty bok, północno-w schodni pozostaje niezabudowany. Przytyka doń park, w którym znajduje się pojedynczy budynek, wyraźnie odsunięty od tego boku folwarku.

Wiejska zabudowa rozpoczyna się już na wysokości folwarku, gdzie ma charakter zabudowy luźnej i nieregularnej. Dalej na południe tworzy ją kilka regularnie rozmieszczonych obejść sugerujących jednorodną kolonię domków robotniczych, usytuowanych jedynie po zachodniej stronie drogi.

Na wschód od wsi położone są Marthahof, a na północny wschód od niej Vw. Neuguth. Marthahof. to niewielka osada zlokalizowana po zachodniej stronie skrzyżowania dwóch bocznych dróg, z dominującym zespołem, złożonym z dwóch dużych, równolegle usytuowanych budynków i kilku mniejszych między nimi a drogą. Vw. Neuguth. jest to pojedynczy folwark z prostokątnym majdanem obudowanym z wszystkich stron. Od południa znajduje się jeden duży budynek zajmujący cały bok majdanu; przy pozostałych mniejsze budynki.

Na wschód od dawnych Bogusławie, obecnie południowej części Dalborowic, usytuowany jest wiatrak.

Stan zachowania układu przestrzennego i jego elementów składowych:

Zachowany jest zasadniczy układ wsi wraz z zespołem pałacowo-parkowym.

Materiały udostępnione dzięki uprzejmości Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu.